Clair Obscur: Expedition 33

For those who come after

PAS OP, DEZE REVIEW BEVAT SPOILERS. DEZE ZITTEN ONDER DE LAATSTE SCREENSHOT.

Je hebt onder een digitale steen geleefd als je ondertussen nog steeds niet gehoord hebt van ‘Clair Obscur: Expedition 33’. In een erg korte periode heeft deze game de volledige game wereld op zijn kop gezet. Zo een kleine studio die zo een product produceert. De “AAA” industrie zou zich moeten schamen. Niet mijn mening overigens. De game is nu al een maandje uit dus wellicht dat deze late review helemaal niet meer nodig is. Toch ga ik het doen, want ik wil gewoon mijn mening delen over hoe goed en vooral hoe speciaal deze game daadwerkelijk is. Dit zal dan ook geen normale review worden. Er zijn te veel elementen in deze game die ik normaliter niet zou kunnen opschrijven. Dan heb ik het uiteraard over spoilers en thema’s in het verhaal. Deze ga ik niet direct opschrijven, maar in een apart deel met een overduidelijke waarschuwing.  Heb je de game niet gespeeld dan raad ik het ten zeerste af om daar aan te beginnen. Ook als je helemaal niets geeft om spoilers.

Samenvattend, ‘Clair Obscur: Expedition 33’ is een ongelooflijk Franse JRPG, ondergedompeld in melancholie, grafisch prachtig, een geweldige soundtrack, narratief een mokerslag en de hype meer dan waar.

Tomorrow comes

Alle trailers bij elkaar geven initieel een vrij duidelijk beeld weer waar het verhaal om draait. ‘Clair Obscur: Expedition 33’ speelt zich af in Lumière in een soort alternatieve realiteit in Frankrijk. Ieder jaar ontwaakt de Paintress die in de verte een getal op een gigantische monolith schildert. Iedereen van die leeftijd en daar boven verdwijnt. Wat niet direct heel belangrijk lijkt, want het aftellen begint bij honderd. De titel van de game staat dan ook niet voor de 33^ste expeditie, maar voor de leeftijd die op de monolith staat. Je kan je voorstellen dat het nu wel een probleem wordt, want voor velen begint het leven dan pas echt een beetje. Het werkt ook tweeledig. Iedereen wordt een jaartje ouder en de teller gaat naar beneden. Een jaar telt dus in principe voor twee. Hetgeen wat je dan doet met je leven veranderd nogal. Ga je nog echt ergens aan beginnen wanneer het over een paar jaar allemaal verdwijnt. Lumière stuurt al voor een langere tijd en met weinig succes expedities richting de Paintress om een einde te maken aan dat nihilisme. Soms om alleen de volgende expeditie te helpen door klimpunten op te hangen, soms om alleen maar meer informatie te vergaren en heel soms om een directe confrontatie aan te gaan met de Paintress. Nu is het de beurt aan expeditie 33. De expeditie met maar één doel. De Paintress nooit meer laten schilderen.

Heel origineel klinkt dit misschien niet. Een groepje uitverkorenen die tegen een soort god moeten vechten is niets nieuws. Wat het verhaal van ‘Clair Obscur: Expedition 33’ zo goed maakt is de uitwerking, de karakters en de wereld. De verschijning van de Paintress brak de wereld waardoor alle logica is verdwenen. Er zijn zwevende eilanden, een bubbel water waar mensen door kunnen lopen, gebouwen die in de lucht hangen, monsters, kleine vriendelijke wezentjes genaamd Gestrals die alleen maar willen handelen of vechten en allerlei onverklaarbare verschijnselen. Dan zijn er nog Verso, Alicia en Renoir. Drie menselijke karakters die het breken van de wereld hebben overleefd. Twee daarvan blijken zelfs ouder te zijn dan 33.

For Lumière

Je snapt natuurlijk dat hier meer achter zit. De game is met een kleine 25 uur niet bijzonder lang en gooit plotelementen soms in sneltreinvaart tegen je aan. Het verhaal is opgedeeld in drie overduidelijk verschillende acts. Iedere act begint en eindigt met een gigantische dosis achtergrondverhaal. Dat doet de game met zo veel emotie en zo een goed script dat je je controller bijna kan neerleggen om er van te genieten. Karakters praten over elkaar heen als ze boos zijn, stamelen oprecht als ze sorry willen zeggen en grappen met elkaar als ze ein-de-lijk eens een keer terug in hun kamp zijn. De game heeft bombastische en spectaculaire momenten, maar draait zijn hand niet om voor persoonlijke en rustigere momenten.

De soundtrack helpt daar enorm aan mee. In totaal is deze ruim acht uur lang met een duidelijk leidmotief dat wordt gespeeld met verschillende instrumenten. Het zal mij niets verbazen als deze dit jaar met de award(s) wegloopt. De game zit vol met prachtige stukken die belangrijke gevechten complimenteren en net zoals in de ‘Final Fantasy VII: Remake’ reeks veranderd de muziek meerdere malen in regio’s en tijdens belangrijke gevechten. Zelfs bij het winnen van gevechten veranderd de muziek subtiel in een rustigere vorm. De volledige soundtrack staat op alle mogelijke platforms, maar absolute favorieten zijn ‘Lumière’, ‘Spring Meadows – Éveil’, ‘Spring Meadows – Battling Breeze’, ‘Our Drafts Unite’, ‘Un 33 Décembre a`Paris’, ‘Une vie à peindre, ‘Alicia’, ‘Paintress’, ‘Gustave’, ‘Flying Waters – Rain from the Ground’ en het prachtige ‘Clair Obscur’.

Our drafts unite

Over die gevechten, dat gaat met een turnbased systeem wat ik het beste kan beschrijven als een combinatie tussen ‘Persona 5’ en ‘Sea of Stars’. ‘Persona 5’ omdat het die alom zichtbare flair heeft van de menu’s en ‘Sea of Stars’ omdat er wordt verwacht dat je je eigen reflexen gebruikt om aanvallen te versterken, ontwijken of te counteren. Monsters lopen vrij rond over de map. Je kan een first strike initiëren door ze op de map aan te vallen. Gevechten worden vervolgens in duidelijke beurten uitgevochten. De volgorde is altijd in de linkerbovenhoek zichtbaar en kan je beïnvloeden door je statistieken te verbeteren of door skills te gebruiken die je sneller maken. Monsters kan je vertragen of onschadelijk maken, zodat je zelf meer kan aanvallen. Andersom kan dat ook en bazen maken daar maar al te graag gebruik van.

Wat de game anders doet dan de gemiddelde RPG, waar je je reflexen moet gebruiken, is dat monsters lang niet altijd een duidelijk ritme hebben. Ontwijken of counteren kan je doen door op het juiste moment op een knop te drukken. De ruimte voor counteren is aanzienlijk korter dus je zal bij nieuwe vijanden moeten aftasten wanneer het precies moet. Het wordt je ook niet makkelijk gemaakt, want monsters doen er alles aan om hun aanval af te breken of te laten lijken dat ze aanvallen, maar het net iets later doen. Het is niet alleen kijken naar wat ze doen. Vooral de geluidseffecten verklappen wanneer ze aanvallen. Later in het verhaal komt daar een sprong en een andere soort counter bij die alleen werken bij specifieke aanvallen die grafischer duidelijker zijn. Je moet dus wel wat actiever blijven opletten. Al helemaal als een monsters een combo van vijf of zes aanvallen doet die je healthbar ver in de min laat gaan. Heel grappig ook dat monsters blijven aanvallen als je karakter al dood op de grond ligt.

Je eigen personages hebben dan ook nog eens allemaal een eigen specialiteit. Gustave heeft bijvoorbeeld een mechanisme waarbij een balk oploopt naarmate je meer aanvallen doet. Is deze vol dan kan je eenmalig een sterkere aanval uitvoeren die de verdediging van monsters breekt. Maelle werkt met vier stances. Eén voor verdedigen die je meer actiepunten geeft, één voor aanvallen die je sterker maakt, één die je aanvalskracht eenmalig verdubbeld en een basis zonder speciale statistieken. Het wisselen van stances gaat met één van de zes speciale aanvallen die je aan een personage kan geven. Deze gebruiken een deel van je negen actiepunten. Die weer worden aangevuld door je basisaanval. Wapens dumpen daar nog een aanpassing bovenop. Deze maken je niet alleen sterker, maar geven je bepaalde extra vaardigheden die er bijvoorbeeld voor zorgen dat Maelle naar een stance gaat, nadat ze heeft aangevallen. Wat het uitvoeren van een speciale aanval niet nodig maakt om maximale schade te doen.

Helemaal aan het begin van de game is dit nogal veel. Het kan lang duren voordat je echt een ritme hebt gevonden per personage. Dan heb ik het nog niet eens gehad over picto’s die allerlei bijzondere eigenschappen aan een personage kunnen geven. Starten met meer actiepunten, krachtigere speciale aanvallen, per aanval twee punten, twee basisaanvallen of verschillende modifiërs die je simpelweg sterker maken. Je kan tevens simpelweg een hoop in je healthpoints stoppen, zodat je je niet zo veel zorgen hoeft te maken. Er zijn enorm veel opties. Sommigen breken de balans zo erg dat je aanvallen kan uitvoeren in de miljoenen, zodat je zelfs de sterkere optionele bazen met één klap uit het gevecht gooit. Je moet ze wel kunnen vinden. Het resultaat is een systeem waarmee je een build van je karakters kan maken die bij je eigen speelstijl past. Er zitten een paar optimale tussen, maar één die afgestemd is op statusaanvallen is net zo volwaardig als één waarbij twee van je personages aan het begin van een gevecht doodgaan en het enige overgebleven karakter sterker wordt. Je eigen creativiteit is zowat de enige beperking.

She will never paint again

‘Clair Obscur: Expedition 33’ is zo een game die maar één keer per jaar komt. Het is de ‘Metaphor: ReFantazio’ van dit jaar. Hij is uit het niets gekomen en laat je denken hoe een wat kleinere studio dit in vredesnaam heeft ontwikkeld. In de tijd van de PS3 hadden bijna alle JRPG’s geen wereldmap, omdat het zogenaamd onmogelijk zou moeten zijn met al die grafische pracht. Deze game heeft het wel en de wereld zit zo vol met optionele content die wel iets toevoegen aan het verhaal, maar de doorloop daarvan helemaal niet dwars zitten. Het voegt alleen iets toe en het geeft je een reden om na het zien van de credits nog een kleine twintig uur verder te spelen. Daarna kan je weer meteen opnieuw beginnen met een new game+. Iets wat ik ook zeker ga doen, want het verhaal geeft je een goede reden. Het enige wat een beetje tegenzit is dat sommige menu’s zo veel informatie geven dat ze een beetje overzichtelijk zijn. Al went dat op den duur wel.

Dit is een geweldige game en iedereen die maar een beetje geïnteresseerd is in het genre gaat hier heel veel plezier aan beleven.

SPOILERS!!!

Verso Dessendre: 33 december 1905

Ik moet het even hebben over hoe het verhaal van deze game twee keer volledig over de kop gaat. Is het origineel om het dood geverfde hoofdpersonage zonder pardon aan het einde van de eerste act te doden? Nee, maar hoe het in dit verhaal gebeurde en uiteindelijk terugkomt aan het eind als middel voor Verso om zich aan de expeditie toe te voegen is als een puzzel die in elkaar valt. Hoe Verso vervolgens zijn excuses aanbied is iets wat niet vaak zo echt in een game wordt geportretteerd. Het valt na het opnieuw spelen ook op.

De grote plottwist is natuurlijk dat alles zich in een schilderij afspeelt van Verso. Een jongen/man die in een alles verwoestende brand is gestorven en de familie Dessendre emotioneel heeft geruïneerd. Een twist die ooit al eens is gedaan in ‘Star Ocean: Till the End of Time’. Soort van dan, want daar was het effect iets anders. Het geeft de wereld in ‘Clair Obscur: Expedition 33’ veel meer context en bestaansrecht. Alle vreemde dingen, zoals het rare troebele water en de “spetters” die je overal in de lucht ziet hangen, komen uit de ziel van iemand die jaren gevangen zit in een schilderij. Een ziel die langzaam aan het vergaan is en niets anders wilt dan helemaal sterven. De wanhoop van Maelle/Alicia die Verso in leven wilt houden door zelf in het schilderij te blijven. Daar is ze veilig en bestaat ze, want in het echte leven is ze verminkt door de brand en kan ze niet spreken. Renoir, die vanaf zijn introductie een indruk achterlaat die je tot aan het eind blijft voelen, juist degene is die haar wilt redden. Aline, de moeder en Paintress, die het schilderij voor Maelle/Alica in stand wilt houden en gedurende die tijd zelf is doorgedraaid. Dat getal dat ze op de monolith schildert is een zegen. Het is de enige manier om het schilderij in stand te houden. Doet ze het niet, dan wordt die helemaal vernietigd.

De perfecte afspiegeling zit in de enige keuze die je aan het einde van de game moet maken. Ga je voor Verso of voor Maelle? Wil je het schilderij in stand houden, zodat Maelle een leven heeft in het schilderij of wil je het schilderij vernietigen, zodat de ziel van Verso eindelijk kan rusten. Beide zijn juist, al voelt die van Maelle wel erg aan als iets van Lovecraft en daarom als negatief ervaren kan worden. De hele familie gaat anders met het verlies van Verso om en probeert het op een eigen manier te verwerken.

Het zijn twists die niet origineel zijn, maar wel erg goed zijn uitgevoerd en andere gebeurtenissen aan elkaar knopen of verduidelijken. Daar gaat het om en dat samen met de gameplay is wat deze game zo speciaal maakt.

EINDE SPOILERS!!!