Politiek begripvol over open brief prins Bernhard !

DEN HAAG – Politiek Den Haag toont begrip voor de open brief waarin prins Bernhard zich verdedigt tegen de volgens hem “vele vaak gemene en ongefundeerde aantijgingen in publicaties en in de media”. Premier Balkenende heeft de 92-jarige prins de ruimte gegeven om eenmaal zijn verhaal te zetten tegenover alle berichten die over hem in omloop zijn.

In de open brief, die zaterdag werd gepubliceerd in de Volkskrant, hekelt Bernhard vooral de insinuaties over zijn buitenechtelijke kinderen, zijn oorlogsverleden en beschuldigingen aan het adres van zijn moeder. Hij vindt dat publicisten als Jan Kikkert, Tomas Ross, Hans Galesloot en Philip Dröge de grenzen van fatsoen ver hebben overschreden.

Sommigen van hen hebben al laten weten niet onder de indruk te zijn van de brief. Zo blijft Kikkert bij zijn beweringen dat Bernhard buitenechtelijke kinderen heeft in Londen. De prins noemt dat een “onzinverhaal”. Ook de auteur Ross zei dat de bewijzen en bronnen voor zijn beschuldigingen aan het adres van Bernhard deugen. Ross schreef in zijn boek Omwille van de troon onder meer over bastaardkinderen.

Bernhard heeft oud-directeur Hans van der Voet van de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) onderzoek laten doen naar de verhalen die over de prins en zijn familie de ronde doen en deden. Hij kreeg inzage in het privé-archief van de prins op paleis Soestdijk en het Koninklijk Huisarchief in Den Haag. Volgens Van der Voet zijn hem daarbij geen beperkingen opgelegd.

Hij onderzocht vier onderwerpen: verhalen over losbandig leven van de moeder van Bernhard, prinses Armgard, de twee vermeende zonen van Bernhard in Londen, de brief die de prins zou hebben geschreven aan Hitler over het landvoogdijschap over Nederland en de beschuldiging dat Bernhard de slag bij Arnhem zou hebben verraden.

“Voor geen van de aantijgingen is een toereikende feitelijke grondslag aan te wijzen”, concludeert Van der Voet. “Het beeld dringt zich op dat een vermoeden of een gerucht in een opvolgende publicatie een hogere graad van juistheid wordt toegekend en uiteindelijk als min of meer vaststaand feit wordt aanvaard.” Van der Voet mocht het geheime rapport over de Greet Hofmans-affaire niet inzien, omdat dit honderd jaar gesloten moet blijven.

Bernhard gaat in zijn brief niet op publicaties dat hij een onechtelijke dochter heeft die in Parijs zou wonen. “Ik heb kennis genomen van alle publicaties over haar, maar juist in deze zaak verkeer ik niet in de positie om hierover iets te zeggen. En daarmee basta,” verklaarde de prins daarover in een gesprek met de Volkskrant. Van der Voet onderzocht dit niet. In het programma Buitenhof gaf hij daarop geen commentaar en liet hij het trekken van conclusies daarover aan anderen.

Politieke partijen zijn begripvol over de hartenkreet van Bernhard. “Ik kan er wel mee leven. Ik heb er niet zoveel problemen mee”, zei PvdA-Tweede-Kamerlid Kalsbeek. D66 juicht de open brief toe. “De prins hoeft van zijn hart geen moordkuil te maken”, zei D66-fractievoorzitter Dittrich.

Volgens hem past de stap van de prins binnen “modern koningschap”. Leden van het Koninklijk Huis zouden volgens Dittrich meer armslag moeten krijgen om te reageren op berichten in de media. Met de ministeriële verantwoordelijkheid is volgens hem geen probleem, omdat de prins heeft overlegd met de premier.

Dittrichs partijgenoot en vice-premier De Graaf heeft geen moeite met de open brief. “Daar is niks op tegen. Hij heeft de laatste tijd nogal wat ‘faction’ over zich heengekregen.” Faction is een mengeling van fictie en feiten.

SP-Tweede-Kamerlid Van Bommel noemde de brief “opmerkelijk en interessant”. Maar het is volgens hem een goed recht van Bernhard om een weerwoord te geven. Ook de opstelling van Balkenende vindt Van Bommel begrijpelijk.

GroenLinks reageerde terughoudend en vindt dat de politiek nu niet aan zet is. Volgens LPF-fractievoorzitter Herben toont het prinselijk initiatief aan dat het de hoogste tijd is om de monarchie in een moderner jasje te steken.

Een woordvoerder van de VVD liet zondag weten dat deze partij kennis ghheeft genomen van de brief maar er geen inhoudelijk commentaar op geeft. Het CDA heeft begrip voor Bernhards schrijven en ziet geen problemen voor de ministeriële verantwoordelijkheid, aldus een woordvoerder.

Hoogleraar staatsrecht aan de Universiteit van Tilburg Alis Koekkoek, noemt de open brief “niet verstandig, maar wel begrijpelijk”. Ook hij voorziet geen grote problemen met de ministeriële verantwoordelijkheid. Koekkoek vindt de actie van de prins onverstandig, omdat er op deze manier weer rumoer ontstaat over netelige onderwerpen. De auteurs die Bernhard aanklaagt, zullen zich volgens Koekkoek gaan verweren.

Zondag 8 Februari 2004.