Eigen mening
Laat me even kleur bekennen: Wanneer mensen tegen mij beginnen over “Door gewelddadige spelletjes maak je bandieten” moet ik toch ook even bedenkelijk kijken. Het doet me de vraag stellen of zulk een uitlating niet vrij naïef is. Je kweekt geen gewelddadige kinderen door middel van computerspelletjes. Dat doet de opvoeding.
Tussen fictie en realiteit
Laat ons even op dezelfde golflengte komen… Start Halo 2 op en begin met je laser-gun al het buitenaards leven neer te knallen dat je op je weg naar het controlecentrum tegenkomt. Of maak in Need For Speed even de straten onveilig door tegen de richting in tegen 230km/h over de highstreet in New York te racen. Voelt er iemand de nood om nu zijn eigen laserwapen te nemen en anderen neer te knallen? Of stappen we in de wagen van papa om vervolgens in de bebouwde kom rond te racen?
Hoe bloederig het neerschieten van tegenstanders ook is, er zal niemand het in zijn hoofd halen om dit nu in de werkelijkheid te gaan doen, tenzij de aanleg voor criminaliteit er al was. Het spel speelt zich af in een onrealistische wereld. Een jongere kan nog geen autorijden, dus zal die zeker niet de drang voelen om een wagen in te stappen en te gaan racen. Er zijn geen laserwapens op de markt (toch niet diegene die ze in spelletjes gebruiken) en er is niemand die een exemplaar in zijn nachtkastje heeft liggen, dus tot zover de de realiteit. Al deze spelletjes spelen zich af in een fantasiewereld, een wereld die volledig losstaat van de dagelijkse leefomgeving van de schoolgaande jeugd. Al die spelletjes gaan enkel in op de menselijke overlevingsdrang: Het is doden of gedood worden, verdrijven of verdreven worden, winnen of verliezen. De tegenstanders komen op je afgestormd, gewapend, en openen het vuur op jou. Geen tijd voor onderhandelen. Dat kun je trouwens niet met de Undeath. Gevaarlijke tegenstanders, groter en sterker dan jou. Laat ze maar eens voelen met wie ze te maken hebben! Vecht voor je leven! En geniet van de voldoening wanneer je ze verslagen hebt.
Toch moet ik hier bijzeggen dat ik dit daarom niet goed vind. Woede onder controle houden is een veel betere oplossing. Ook ik denk dat de wereld beter af zou zijn zonder geweld. En ook ik denk dat al het geweld waarmee we dagelijks geconfronteerd worden, ons geen goed doet. Maar wanneer volwassenen zich eindelijk volwassen zouden gedragen, pas dan kunnen we onze kinderen een ideale wereld zonder geweld voorschotelen. Wanneer we dit nu doen, komt de schok later toch en bovendien, met alle hedendaagse communicatie, is het toch onmogelijk onze kinderen af te schermen van wat er in de wereld gebeurd.
Het slachtoffer
Hoe dan ook, in de spelletjes ben jij het slachtoffer, je hebt een sterkere, een gewelddadige tegenstander, jij moet zegevieren, jij bent de goede, de andere de slechte.
Toch, hoor ik je denken, in GTA ben je verre van de goede. Je bent een carjacker, je bent een moordenaar! Correct, maar ook dit speelt zich af buiten de dagelijkse leefwereld. Je speelt een volwassene, je zit in het milieu, je kan doen wat je elders niet mag doen. Je kan je fantasie laten werken: liever moorden op het scherm, dan moorden in de werkelijkheid. Het is de menselijke agressiviteit die daar naar boven komt en waar een spel de uitlaatklep kan zijn.
Dus… kopen we allemaal massaal Bully om onze kinderen zich te laten uitleven op het scherm, liever virtueel dan werkelijk pesten, en laten we het dienen als uitlaatklep?
Er moet toch even een ernstig verschil gemaakt worden. Bully speelt zich rechtstreeks af in de dagelijkse leefomgeving van de jeugd. Daar waar de wapens van Unreal niet aanwezig zijn op school, zijn de andere kinderen, de toiletpotten, krijtjes, meetlatten en passers dat wel. Bovendien is de tegenstander geen tot op de tanden gewapende bodybuilder die klaar staat om je af te maken, maar een zielig weerloos kind dat door jou mentaal gekraakt wordt. Het is ronduit ziekelijk om daar je plezier uit te halen. Dit heeft niets meer te maken met menselijke overlevingsdrang, menselijke agressie die een uitlaatklep nodig heeft.
Uitlaatklep
Iedereen is ooit wel eens zo razend kwaad geweest op die ander die je bedrogen heeft, gekleineerd heeft, vernederd heeft, gewoon onrechtvaardig behandeld heeft. Je zou hem of haar in gedachten eens goed je gedacht willen zeggen, een paar goede klappen willen geven, hem als boksbal gebruiken. Je agressie zou je eruit willen gooien, je voelt het branden binnenin: een brandend verlangen naar gerechtigheid. En je tegenstander? Die gooit alleen nog maar wat olie op het vuur. Er zijn verschillende manieren om te reageren. Een eerste is je kwaad maken tegenover je tegenstander. Roepen, tieren en hem of haar het ziekenhuis in slaan. Een tweede manier is je frustratie opkroppen, er met niemand over spreken en na een lange tijd een wapen grijpen en je tegenstander koud maken. Er is nog een manier. Grijp dan naar een spel en beeld jezelf in dat die persoon daar staat. Knal hem neer. En nog eens nadat aangezien hij toch steeds respawned. En na een tijdje kun je jezelf beter voelen. Je hebt je tegenstander niet in het echte leven neergeknald. Je hebt hem geen geweld aangedaan. Je komt niet in de problemen met het gerecht. Maar je bent je frustraties kwijt.
Kan iemand mij eenzelfde situatie geven die het spelen van Bully rechtvaardigd? Ben jij de gepeste en ga jij je tegenstander eens goed terugpesten om je af te reageren? Ik dacht het niet. Een gepest kind is niet kwaad, het is niet gefrustreerd, het is niet agressief. Het is weemoedig, weerloos, ontbreekt elke vorm van zelfvertrouwen. Het voelt zich vernederd, verkracht, hulpeloos, nietig, geen cent waard. Deze gevoelens leiden niet tot agressie, tot opgekropte woede. Deze gevoelens leiden niet tot het krenken of doden van de tegenstander.
Deze gevoelens leiden tot zelfmoord.
Als het gepeste kind dit spel toch zou gebruiken als uitlaatklep, dan wordt het geconfronteerd met de eigen gevoelens: hoe de tegenstander het heeft vernederd, belachelijk gemaakt, in elkaar geslagen. Ik vraag me af hoe iemand het in zijn hoofd kan halen te denken dat dit het gepeste kind zal kunnen helpen.
Wie blijft er dus over om het pestspel te spelen? De pester zelf. Enkel hij of zij is ziekelijk genoeg om voldoening te hebben in het vernederen van een ander, de ander alle zelfvertrouwen te ontnemen.
Conclusie
Zelf ben ik van mening dat een gewelddadig spel niets doet aan het al dan niet gewelddadig zijn van een kind en het verbieden zal niet kunnen, gewoon omdat agressiviteit nu eenmaal menselijk is. Agressiviteit zou je trouwens kunnen aanpakken, het is zichtbaar naar de buitenwereld toe. Pesten gebeurt in het geniep en het slachtoffer durft er helemaal niets van te zeggen, waardoor dat veel moeilijker aan te pakken is. Bij het verbieden van first person shooters, moet men de lijn voorttrekken en al het geweld bannen: zelfs Harry Potter zou op de verboden lijst komen. Een spel zoals Bully even goed als de propaganda van een neo-nazische beweging.
